Panel "Czy fotografia jest lustrem?"
Panel „Czy fotografia jest lustrem. O historii portretu fotograficznego”
wydarzenie on-line
20.09.2023, godz. 18.00
Zobacz panel:
fb.watch/pLEHEZg1hP
Panel odbywa się w ramach Vintage Foto Festival 2023, więcej informacji na
www.vintagephotofestival.com
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury”
W ramach panelu towarzyszącemu wystawie Edwarda Hartwiga, przyjrzymy się jednemu z najważniejszych motywów w historii fotografii, czyli portretowi. Spektakularny wzrost popularności fotografii, który nastąpił kilkanaście lat po jej wynalezieniu, wynikał z udoskonalenia technologii i skrócenia wymaganego czasu ekspozycji zdjęć. Przyniosło to bezpośrednio nowe możliwości otwierające się przed fotografią portretową. Krótszy czas naświetlania oznaczał także krótszy czas pozowania, co sprawiło, że robienie sobie zdjęć stało się prostsze, mniej absorbujące i bardziej komfortowe. Z czasem także stawało się coraz tańsze, a więc coraz bardziej dostępne i powszechne. Kiedyś portret zarezerwowany był dla osób najbogatszych, ale fotografia skutecznie go zdemokratyzowała, a świat opanowała moda na portretowanie i na kolekcjonowanie wizerunków w zróżnicowanych formach – od portretów naturalnej wielkości, przez słynne carte de visite czy miniaturowe fotografie, które były używane, jako elementy biżuterii. Portrety fotograficzne stały się ważnym elementem, wręcz fundamentem kultury masowej – za pośrednictwem zdjęć już w XIX w., władcy, politycy, ale także na przykład aktorzy, budowali swoją popularność. Ich twarze były uwieczniane na kliszach fotograficznych i powielane w wielu tysiącach egzemplarzy, jako odbitki. Tak tworzyła się masowa fotograficzna ikonosfera, która zagęszcza się od tego czasu nieprzerwanie. Na przestrzeni dekad i stuleci zmieniała się technologia, ale czy wraz z nią zmieniało się nasze podejście do fotografowania? Jakie przełomowe momenty zna historia portretu fotograficznego? Jakie znaczenie w nowoczesnych metropoliach i mniejszych miastach miały niegdyś zakłady fotograficzne? Na te i inne pytania odpowiemy rozmawiając o fotografii portretowej z dr Katarzyną Gębarowską, dr Dominik Kuryłek i dr Mariką Kuźmicz.
Studio Edwarda Hartwiga, Portret kobiety, l. 30. XX w. (?)
(skan z negatywu szklanego, żelatynowo-bromowego, odrestaurowanego w 2023 r. przez Fundację im. Edwarda Hartwiga)
Osoby uczestniczące:
dr Marika Kuźmicz
historyczka sztuki, kuratorka, wykładowczyni, dziekana Wydziału Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich ASP w Warszawie, wykładowczyni Collegium Civitas, badaczka sztuki artystek. Prezeska Fundacji Arton (od 2011 r.), organizacji zajmującej się opracowywaniem archiwów artystek i artystów lat 70. oraz Fundacji im. Edwarda Hartwiga (od 2017). Dwukrotna stypendystka MKiDN, stypendystka Miasta St. Warszawy. Autorka i redaktorka licznych książek o sztuce, w ostatnim czasie m.in. „Ludmiła Popiel Jerzy Fedorowicz” (2019), „Edward Hartwig. Fotografiki” (2019), „Jan Dobkowski” (2020), „Barbara Kozłowska” (2020), „Paweł Kwiek. Zrobić niemożliwe światło” (2021), „Tapta” (2021). Pomysłodawczyni i koordynatorka bazy www.forgottenheritage.eu. W ramach działalności Instytutu Susch prowadzi długofalowy research poświęcony twórczości artystek z Europy Środkowo-Wschodniej.
dr Dominik Kuryłek
Historyk sztuki, kurator. Autor pracy doktorskiej pt. „Nihilizm w sztuce polskiej XX wieku”, którą obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zajmuje się sztuką neoawangardy i alternatywnymi praktykami artystycznymi stosowanymi przez twórców z Europy środkowo-wschodniej. Przez 11 lat pracował w Dziale Nowoczesnego Polskiego Malarstwa i Rzeźby w Muzeum Narodowym w Krakowie, gdzie był kustoszem zbiorów odpowiedzialnym za sztukę współczesną. Obecnie, od 2019 roku, pracuje jako Kierownik Działu Fotografii i Technik Fotograficznych w Muzeum Fotografii w Krakowie (MuFo). Od 2022 roku pełni funkcję Głównego Kuratora MuFo, odpowiada za kształtowanie polityki gromadzenia zbiorów, program wystawienniczy oraz strategię badawczą. Stał na czele zespołu tworzącego wystawę główną MuFo pt. „Co robi zdjęcie?”.
dr Katarzyna Gębarowska
Badaczka historii fotografii, kuratorka wystaw fotograficznych, wydawczyni książek. Autorka pracy doktorskiej pt. „Wywołane herstorie. Bydgoskie pionierki fotografii zawodowej 1888-1945”, którą obroniła w Instytucie Sztuki PAN. Od 2013 prezeska Fundacji Fotografistka zajmującej się opracowywaniem lokalnych wernakularnych zasobów fotograficznych, a od 2015 dyrektorka Vintage Photo Festival, Międzynarodowego Festiwalu Miłośników Fotografii Analogowej. W swoich działaniach badawczych i kuratorskich koncentruje się na przywracaniu do pamięci fotografek i fotografów, których dorobek został zapomniany. Współautorka książki „Kobiety Fotonu” (2018), „Zawód: fotografistka” (2019), wyróżnionej w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2019. Zwyciężczyni drugiej nagrody w konkursie dla archiwów społecznych na najciekawszą historię związaną ze zdjęciem organizowanym w 2022 roku przez Centrum Archiwistyki Społecznej. Stypendystka MKiDN, stypendystka Marszałka województwa kujawsko-pomorskiego i prezydenta Miasta Bydgoszczy. W 2023 roku odznaczona medalem Prezydenta Miasta Bydgoszczy za szczególne zasługi dla Miasta Bydgoszczy.